Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler
1) Mavri Mira Cemiyeti
Ø Rumlar tarafından kurulmuştur.
Ø Amacı; Trakya, İstanbul, Batı ve Orta Anadolu’da “Büyük Yunanistan”ı kurarak Bizans İmparatorluğu’nu yeniden canlandırmaktı.
Ø Azınlıkların kurduğu cemiyetler içerisinde en geniş kapsamlı faaliyet gösterenidir.
Ø Bu cemiyetin alt kolları; Fener Rum Patrikhanesi, Rum İzci Kolları, Resmi Göçmenler Komisyonu, Yunan Kızılhaçı, Yunan ve Trakya Komiteleri, Kordos Cemiyeti’dir.
2) Pontus Rum Cemiyeti
Ø Batum’dan Sinop ve Trabzon’a kadar uzanan Karadeniz sahil şeridinde, eski Pontus Rum (Trabzon Rum) İmparatorluğu’nu yeniden kurmayı amaçlamıştır.
Ø Bu cemiyetin merkezi Trabzon’dur.
3) Etnik-i Eterya Cemiyeti
Ø 1814’te kurulmuş olan bu cemiyet (Rumlar tarafından kurulan ilk cemiyet) Yunanistan’ın bağımsızlığı için çalışmıştır.
Ø 1829’da Yunanistan Edirne Antlaşması’yla bağımsız olunca faaliyetleri durmuştur.
Ø XX. yüzyıl başlarında tekrar faaliyetlerine başlamış, Pontus Rum ve Mavri Mira Cemiyetleri’ni desteklemiştir.
4) Ermeni Hınçak ve Taşnak Sütyun Cemiyetleri
Ø Bu cemiyetlerin amacı Wilson İlkeleri’nden yararlanarak İtilaf Devletleri’nin yardımıylaDoğu Anadolu ve Çukurova bölgelerini içine alan bağımsız bir “Ermenistan Devleti” kurmaktı.
Ø İtilaf Devletleri, Paris Barış Konferansı’nda ve Sevr Barış Antlaşması’nda bağımsız birErmeni Devleti’nin kurulmasını onaylamışlardır.
NOT: Ayrıca Ermeni Patriği Zaven Efendi tarafından, Ermeniler ile Rumların dayanışmasını sağlamak için Ermeni – Rum Birliği Komitesi kurulmuştur.
5) Alyans – İsrailit, Makabi ve Lions Cemiyetleri
Ø Yahudiler tarafından kurulan bu cemiyet, Osmanlı sınırları içerisinde yaşayan Yahudilerin ticari menfaatlerini koruyabilmek ve ileriki dönemde kurulacak İsrail Devleti’ne ekonomik kaynak sağlamayı amaçlamıştır.