1961 ANAYASASI
(9 TEMMUZ 1961)
Ø 1960’ta 27 Mayıs Askeri Darbesi sonunda yeni bir anayasa hazırlandı. Bu anayasa atanmış Kurucu Meclisi’nce hazırlanıp halkoylaması ile yürürlüğe girmiştir (ilk defa).
Ø Buradaki temel değişiklik güçler birliği ilkesinin terk edilerek, güçler ayrılığı ilkesinin benimsenmiş olmasıdır.
Ø Buna göre;
F Yasama yetkisi meclise,
F Yürütme yetkisi hükümete,
F Yargı yetkisi ise bağımsız mahkemelere verilmiştir.
Ø Ayrıca sendikal haklar genişletilmiştir. Temel hak ve özgürlüklere de daha geniş yer verilmiştir (Siyasi parti, üniversite, sendika ve derneklere özerklik verilmiştir.).
Ø Devletin sosyal bir hukuk devleti olduğu ilk defa belirtilmiştir.
NOT: Anayasa daha demokratik bir hale getirilmiştir.
Ø 1961 Anayasası’nda iki meclisin varlığı esas alınmıştır. Bunlar;
ü Senatörlerden oluşan Cumhuriyet Senatosu ile,
ü Milletvekillerinden oluşan TBMM’dir.
Ø Yasaların kabulünde ise son söz Millet Meclisi’nindi.
Ø Seçimler tek derecelidir, Nispi Temsil Sistemi benimsenmiştir.
NOT: Nispi Temsil Sistemi; Seçime katılan her partinin aldığı oy oranına göre mecliste temsil edilmesini sağlayan sistemdir.
Ø Devlet Planlama Örgütü kurulmuştur.
Ø Anayasa Mahkemesi ve Danıştay gibi üst mahkemeler ilk defa kurulmuştur.
Ø 1961 Anayasası 1980’e kadar devam etmiştir.
Ø 12 Mart 1971 Muhtırası’yla başlayan ve iki yıl kadar süren yarı askeri rejim dönemindeparlamento dışından destek olan hükümetlerin ön ayak olmasıyla 1971 - 1973 yıllarındaAnayasa’da önemli değişiklikler yapıldı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder