GÜNEY CEPHESİ

GÜNEY CEPHESİ

 Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandıktan sonra Suriye’de bulunan İngiliz birlikleriHatay, Antep, Maraş, Adana ve Urfa illerini işgal etmişse de daha sonra Fransa ile bir protokol imzalayarak (15 Eylül 1919 - Suriye İtilafnamesi) Musul’a karşılık buraları Fransızlara bıraktılar.

 Fransızların Suriye’den toplayıp getirdikleri “Ermeni İntikam Alayı” (10 bin kişi) ile Türk halkını yok etmeye kalkışması üzerine, bölgede milli teşkilatlanma (Kuva-i Milliye) ve toplu direnişler ortaya çıktı.

 Sivas Kongresi’nden sonra bölgeye gönderilen gönüllü subaylar direnişleri örgütlemeye çalıştılar.

 Yöre halkının yoğun direnişi sonunda; Maraş 11 Şubat 1920’de, Urfa 10 Nisan 1920’deFransız işgalinden kurtulmuştur.

 Antep üstün Fransız kuvvetlerine karşı on bir aya yakın kahramanca mücadele etmiş, 6.000 evladını ve Üsteğmen Mehmet Said Bey’i (Şahin Bey’i) şehit vermiş ancak 9 Şubat 1921’de Antep Fransızların eline geçmiştir.

 Fransa, Güney Cephesi’ndeki bu halk direnişi karşısında burada kalınamayacağını anlamış ve Sakarya Meydan Muharebesi’nden sonra TBMM Hükümeti ile Ankara Antlaşması’nı (20 Ekim 1921) imzalayarak Hatay dışında işgal ettiği yerlerden çekilmiştir. Böylece Güney Cephesi’ndeki askeri mücadele sona ermiştir.

NOT: TBMM, düşmana karşı üstün bir şekilde savunma yapan Antep’e “Gazi” (6 Şubat 1921), Maraş’a “Kahraman” (1973), Urfa’ya “Şanlı” (1984) ünvanlarını vermiştir.

NOT: Güney Cephesi, diğer cephelerden farklı olarak düzenli ordunun katkısı olmadan,yöre halkının bölgesel güçleriyle Fransız işgalinden kurtarılmıştır. Yani Kuva-i Milliye’nin en etkili olduğu cephe Güney Cephesi’dir.

 Antalya ve Konya çevresini işgal eden İtalyanlar ise Yunanlılarla aralarındaki anlaşmazlıklardan dolayı kısmen Milli Mücadele’ye destek vermişler ve II. İnönü Muharebesi’nin kazanılması üzerine, işgal

bölgelerini boşaltmaya başlamışlardır (5 Temmuz 1921).

 Türk Ordusu’nun Kütahya – Eskişehir Muharebeleri’nde yenilmesi üzerine İtalyanlar çekilmeyi yavaşlatmışlar; ancak Sakarya Zaferi üzerine Yunanlıların başarılı olamayacağını anlamışlar ve işgallerine kesin olarak son vermişlerdir.