OSMANLI DEVLETİ YÜKSELME DÖNEMİ

OSMANLI DEVLETİNDE YÜKSELME DÖNEMİ 

II. MEHMET DÖNEMİ (FATİH)

     Osmanlı Devletinde İstanbul’un fethi ile başlayıp (1453), sokulu Mehmet Paşa’nın vefatı ile son bulan döneme Yükselme Dönemi denir. Bu dönem Osmanlının en parlak zamanıdır.

Yükselme Devri Padişahları:

1- II. Mehmet (1451-1481)

2- II. Bayezit (1481-1512)

3- I. Selim (1512-1520) (Yavuz)

4- I. Süleyman (1520-1556) (Kanuni)

5- II. Selim (1556-1574)

6- III. Murat (1574-1595)

1-İSTANBUL’UN FETHİ (1453)

A- Nedenleri:

☼ İstanbul’un jeopolitik önemi

☼ Bizans’ın  Avrupa   Devletlerini   Osmanlıya   karşı

     kışkırtması

☼ Bizans’ın   şehzadeleri  ve   Anadolu    Beyliklerini

    Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması

☼ Bizans’ın Osmanlı toprak bütünlüğünü bozması

☼ Hz. Muhammed’in hadisi şerifi

B- Fetih İçin Osmanlının Yaptığı Hazırlıklar

♣ Rumelihisarı (Boğazkesen) yaptırıldı.

♣ Surları yıkabilecek toplar döktürüldü.

♣ 400 parçalık donanma oluşturuldu

♣ Karamanoğulları    üzerine   bir   ordu  gönderilerek gelebilecek tehlike önlendi.

♣ Avrupa dan gelecek yardımları önlemek için Balkanlara kuvvet gönderildi.

♣  İstanbul civarındaki Silivri ve Vize kaleleri alındı.

   Yoğun kuşatma neticesinde 29 Mayıs 1453’te salı günü, İstanbul fethedildi.

C- Fethin Türk Tarihi Açısından Sonuçları

☺ Osmanlının yükselme dönemi başladı.

☺ İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu

☺ Boğazlar ve boğaz ticareti Osmanlıya geçti.

☺ II. Mehmet’e Fatih ünvanı verildi.

☺ Osmanlı Devleti imparatorluk haline geldi.

☺ Osmanlının   Anadolu – Rumeli  toprak  bütünlüğü

     sağlandı.

D- Fethin Dünya Tarihi Açısından Sonuçları

♥  Orta Çağ kapandı, Yeni Çağ başladı.

♥  Bizans İmparatorluğu yıkıldı.

♥ Avrupa’ya   giden   bilim    adamları     Rönesans’ın  başlamasına neden oldu.

♥ Topun güçlü surları yıktığını gören Avrupalı krallar,  feodaliteyi yıktılar.

♥ İpek yolu Osmanlıların eline geçti. Avrupalılar yeni  yollar   aramaya   başladı   buda   Coğrafi  Keşiflere

    neden oldu.

♥ Ortodoks   Patrikhanesi,  Osmanlının  koruyuculuğu altında   varlığını   devam   ettirdi.   Fatih  bununla,

    Hristiyan  birliğini  parçalamayı,  İslam  dininin hoş görüsünü    anlatmayı,    Balkanlardaki    fetihlerde

   Ortodoksların desteğini kazanmayı amaçladı. 

2- ANADOLUDAKİ FETİHLER

☻Cenevizlilerden Amasra alındı (1459).

☻Candaroğullarından Sinop alındı (1460).

☻Trabzon Rum İmparatorluğuna son verildi.

☻Karamanoğullarından Konya ve Karaman alındı.

☻Akkoyunlu Devleti Sultanı Uzun Hasan ile Otlukbeli Savaşı yapıldı (1473). Savaşı Osmanlı Devleti kazanmış ve Akkoyunlu Devleti yıkılma dönemine girmiştir. Ayrıca Osmanlı Devleti doğu sınırlarını güvence altına almıştır.

3- BALKANLARDAKİ FETİHLER

    Sırbistan (1459), Mora (1460), Eflak (1462), Bosna–Hersek (1463-65), Boğdan (1476) ve Arnavutluk alınarak Balkanlar’ın fethi tamamlanmıştır.

Not: Bosna-Hersek halkı, Osmanlıya bağlandıktan kısa bir süre sonra İslamiyet’i kabul etti.

4- DENİZLERDEKİ FAALİYETLER

a-Eğe adalarının fethi: Limni, Eğriboz, Taşoz, Semadirek, İmroz, Midilli adaları alındı.

b-Yunan adalarının fethi: Kefalonya, Ayamavra, Zanta adaları alındı.

c-Kırım’ın fethi: Gedik Ahmet Paşa komutasındaki donanma Kırım’ı Cenevizlilerden almıştır (1477). Böylece:

* Karadeniz bir Türk gölü haline geldi.

* Karadeniz    ticaret      yolu     tamamen   Osmanlı  egemenliğine girdi.

* Cenevizlilerin Karadeniz deki varlığına son verildi

d-Rodos kuşatılmış ama alınamamıştır.

e-İtalya’nın Otranto kalesi fethedilmiş ise de Fatih’in ölmesinden sonra gerekli yardım yapılamadığı için tekrar kaybedilmiştir. (1480)

5- OSMANLI  - VENEDİK SAVAŞLARI

   Fatih Venedikliler ile 16 yıl savaş yapmış ve sonuçta Venedikliler ile İmtiyazlar Anlaşmasını imzalamıştır (1479). Bu anlaşma ile Venedikliler Osmanlı sularında serbestçe ticaret yapabilecek, Venedikliler Osmanlılara vergi vereceklerdi.

Not: Bu anlaşma ile ilk ticari ayrıcalıklar ticareti geliştirmek ve Hristiyan birliğini parçalamak için, Fatih tarafından Venediklilere verilmiştir.

6-DİĞER GELİŞMELER

● Kanunname-i    Osman    (  Fatih   Kanunnamesi  )çıkarıldı. Topkapı sarayı yapıldı.

● Devletin    geleceği    için    kardeş    katline    izin verilmiştir.

● Divana    padişah    yerine    sadrazam    başkanlık yapmaya başladı.

● Sahn-ı Seman medreseleri kuruldu.

● İlk altın para bastırılmıştır.

● Hicaz  su  yolları  probleminden  dolayı  Osmanlı- Memlük ilişkileri ilk kez bu dönemde bozuldu.

II. BAYEZİD DÖNEMİ

    Fatih’in ölümü üzerine Amasya Valisi olan oğlu Bayezid İstanbul’a gelerek tahta geçti.

   Bayezid’in zayıf karakterli olması, bu dönemde ortaya çıkan Cem Sultan Olayı ve taht kavgaları bu dönemin sönük geçmesine neden olmuştur. 

1-Cem Sultan Olayı

    Cem Sultan II. Bayezid’e karşı Memlükler’in de kışkırtması ile birkaç kez taht mücadelesine girişmiş ise de mağlup olarak Rodos şovalyelerine sığınmış ve onlar tarafından papaya götürülmüştür. Böylece sorun uluslar arası bir sorun haline gelmiştir.

Cem Sultan Olayının Osmanlıya Etkileri :

a- Batıdaki seferler duraklamış

b- Endülüs Emevilerine gerekli yardım götürülememiş

c- Safevi tehlikesi önlenememiş

d- II. Bayezid döneminin sönük geçmesine neden olmuş

e- Papa    ve    Avrupa    tarafından    baskı    unsuru    olarak

    kullanılmıştır.

2-Karamanoğullarının Yıkılması (1483)

   Karamanoğulları II. Bayezid tarafından kesin olarak yıkılıştır.

3-Boğdan Fethinin Tamamlanması:

    Kili ve Akkerman alınarak Boğdan’ın fethi tamamlanmıştır. Böylece Kırım ile kara bağlantısı sağlanmış ve Lehistan ile ilk ilişkiler başlamıştır.

4-Osmanlı-Memlük İlişkileri

    Fatih zamanında bozulan ilişkiler bu dönemde savaş haline dönüşmüştür.

Nedenleri:

a-Memlüklerin Cem Sultan’ı kışkırtmaları ve korumaları

b-Karamanoğullarını desteklemeleri

c-Fatih döneminden beri devam eden Hicaz u yolları sorunu

d-Dulkadiroğulları Beyliği’nin Memlüklere karşı Osmanlıdan yardım istemesi

   Bu savaşlar sırasında her iki tarafta bir sonuç elde edememiştir.

5-Osmanlı-Venedik Savaşları:

    Venediklilerden Modon, Koron, İnebahtı kaleleri ve Navarin limanı alınmıştır.

    Otranto seferinden sonra, elimizden çıkan Ayamavra ve Kefalonya kaleleri geri alınmıştır.

6-Osmanlı İran İlişkileri

    Şah İsmail, Akkoyunlu Devletini yıkarak yerine Safevi Devletini kurdu.Şah İsmail Anadolu’yu ele geçirmek amacı ile Anadolu da Şii propagandası yaparak, Şahkulu İsyanının çıkmasına neden oldu. Şahkulu yakalanarak idam edildi.

   II. Bayezid’in Şii faaliyetlerine karşı pasif davranması üzerine Trabzon Valisi Selim babasına karşı isyan etmiş ise de başarısız olmuştur. Daha sonra yeniçeri ve ordunun desteği ile başa geçmiştir. 

YAVUZ SULTAN SELİM DÖNEMİ

     Babası ve kardeşlerine karşı mücadele eden Yavuz bu mücadeleyi kazanarak tahta geçmiştir.

1-Osmanlı İran İlişkileri

     Kardeşleri ile yaptığı mücadeleyi kazanan Yavuz, büyük tehlike olarak gördüğü şah İsmail’in üzerine yürümüştür.

Nedenleri:

☺Yavuz’un padişahlığını Şah İsmail’in tebrik etmemesi

☺Şah İsmail’in Anadolu da ayaklanmalar çıkartması

    Bu nedenlerden dolayı Yavuz, Şah İsmail ile Çaldıran Savaşını yaptı (1514).

Sonuçları:

☻Doğuda en büyük tehlike olan, Safevi Devleti tehlikesi uzunca bir süre etkisiz hale getirildi.

☻Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri Osmanlı topraklarına katıldı.

☻Savaş dönüşü birçok sanatçı, bilgin ve şair İstanbul’a getirildi.

☻Savaş dönüşünde Dulkadiroğulları Beyliği ile yapılan Turnadağ Savaşı (1515) ile Dulkadiroğulları Beyliği Osmanlı Devletine katıldı.

Not: Dulkadiroğulları Beyliğinin alınması ile Anadolu Türk birliği kesin olarak sağlanmıştır.

2-Osmanlı – Memlük İlişkileri

Nedenleri:

◘  Şah   İsmail   ve   Memlüklerin   Osmanlıya   karşı   ittifak kurması

◘  Dulkadiroğulların   Osmanlıya   katılmasına  Memlüklerin itirazı

◘  Fatih     döneminde     başlayan    iki     devlet    arasındaki  anlaşmazlıklar

◘ Yavuz’un   Müslümanları   bir   bayrak  altında  toplayarak  İslam birliğini gerçekleştirmek istemesi

◘ Yavuz’un baharat yolunu eline geçirmek istemesi

  

Yavuz Sultan Selim, Kansu Gavri ile Mercidabık Savaşını yaparak (1516) Suriye, Filistin bölgesini ele geçirdi. Savaş sırasında Kansu Gavri öldü.  

  

Yavuz,  Memlük hükümdarı Tomanbay ile Ridaniye Savaşını yaparak Memlükleri yıkmıştır (1517).

Sonuçları:

♠  Memlük Devleti ortadan kaldırılmıştır.

♠  Mısır Osmanlı devletine katıldı.

♠  Savaşılmadan Hicaz Osmanlı devletine katılmıştır.

♠  Baharat yolu Osmanlının eline geçmiştir.

♠  Mukaddes emanetler İstanbul’a getirildi.

♠  Halifelik Osmanlı Devletine geçti.

♠  Osmanlı hazinesi ağzına kadar dolmuştur.

♠  Venedikliler   Kıbrıs   adası   için   Memlüklere  ödedikleri

    vergiyi Osmanlı Devletine ödemeye başladılar.

Not:  Yavuz Sultan Selim döneminde bütün mücadeleler doğulu devletler ile yapılmış, batılı devletler ile herhangi bir mücadele olmamıştır. Bu dönem batılı devletler ile mücadelenin olmadığı tek dönemdir.

KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN DÖNEMİ (1520-1566)

    Yavuz’un ölümü üzerine, Yavuz’un tek oğlu olan Kanuni, taht mücadelesi yapmadan tahta geçti. 46 yıllık saltanatı boyunca, doğuya ve batıya 13 sefer düzenledi.

1-BATIDAKİ GELİŞMELER

A- Osmanlı-Macar İlişkileri

a-  Belgrat’ın Fethi (1521):

     Macarların Osmanlıya karşı saldırgan tavır almaları üzerine Kanuni sefere çıkarak Belgrat’ı aldı.

    Osmanlı Devleti, Belgrat kalesini Avrupa seferlerinde üs olarak kullandı.

b-  Mohaç Meydan Muharebesi (1526):

     Belgrat fethinden sonra Osmanlı-Macar ilişkileri iyice bozuldu. Bu arada Alman Kralı Şarlken’e esir düşen Fransız Kralı Fransuva, Kanuni den yardım istedi. Bunun üzerine Kanuni, Macaristan üzerine yürüdü. Mohaç ovasında yapılan savaşta, Osmanlı ordusu tarihinin en kısa zaferini aldı.

Sonuçları:

* Budin dahil Macaristan alınmıştır.

* Fransa Kralı esaretten kurtulmuştur.

* Osmanlının     Orta     Avrupa’daki     egemenliği

   güçlendi.

* Osmanlı – Avusturya    komşu    olmuş    böylece

   Osmanlı-Avusturya ilişkileri başlamıştır.

B- Osmanlı-Avusturya İlişkileri

a- I.Viyana Kuşatması (1529):

    Macar topraklarında hak iddia eden Avusturya kralı Ferdinand’ın Budin’e saldırması üzerine, Kanuni, Budin’e girdi. Ancak Ferdinand Kanuni’nin karşısına çıkmaya cesaret edemedi. Avusturya sorununu çözmek isteyen Kanuni, Viyana Kalesini kuşattı. Ancak Viyana’nın güçlü bir kale olması, kış mevsiminin gelmesi, ağır topların götürülmemesi yüzünden Viyana alınamadı.

b- Alman Seferi (1532):

    Ferdinand, Alman İmparatoru Şarlken’e güvenerek Budin’i tekrar kuşattı. Bu olay üzerine Kanuni, Şarlken’i savaşa çağırarak Alman seferine çıktı. Ancak Şarlken, kanuni’ye karşı koyamadı. Avusturya’nın isteği üzerine İstanbul Anlaşması yapıldı.

c- İstanbul Antlaşması (1533):

Bu anlaşmaya göre:

* Avusturya  Kralı,    Osmanlı    sadrazamına    eşit

   sayılacak

* Ferdinand, Yanoş’un Macar krallığını tanıyacak

* Avusturya Osmanlıya vergi ödeyecekti.

 Bu antlaşma ile Avusturya Osmanlı Devletinin üstünlüğünü kabul etmiş oldu.

d- Zigetvar Seferi (1566)

    Avusturya’nın vergisini ödememesi üzerine, Kanuni 13. ve son seferine çıktı. Zigetvar Kalesi kuşatıldı. Kanuni’nin vefatından bir gün sonra alındı.

C- Osmanlı-Fransız İlişkileri

     Kanuni’nin Fransız Kralı Fransuva’yı kurtarması üzerine Osmanlı-Fransız ilişkileri başladı. Kanuni, Avrupa Hristiyan birliğini parçalamak, Akdeniz ticaretini yeniden canlandırmak ve Fransız limanlarından yararlanmak için  Fransızlara kapitülasyonları verdi (1535).

  1740’ta kapitülasyonlar sürekli hale getirildi. Başlangıçta Osmanlı için faydalı olan kapitülasyonlar daha sonraları Osmanlı ekonomisinin bozulmasına neden oldu. 

2-DOĞUDAKİ GELİŞMELER

   Yavuz döneminde İran ile yapılan savaşlar bu dönemde de devam etmiştir.

Nedenleri:

-Osmanlının batı seferlerini fırsat bilen İran’ın sık sık arkadan saldırması

-İran’ın Avusturya ile ittifak kurmaya çalışması.

  Kanuni İran üzerine üç sefer düzenlemiştir. Zor durumda kalan Şah Tahmasb, Kanuni ile Amasya Anlaşmasını imzaladı. (1555)

Amasya Anlaşmasının Sonuçları:

* Doğu  Anadolu, Irak, Tebriz ve Bağdat

   Osmanlıya bırakıldı.

* Osmanlı  Devleti  ile İran arasındaki ilk

   anlaşmadır.

* Osmanlı - İran arasındaki mücadelelere

   uzunca bir süre ara verilmiştir.

3-DENİZLERDEKİ GELİŞMELER

a- Rodos Adasının Fethi (1522)

    Kanuni, Rodos ta ki şövalyelerin Osmanlı ticaret gemilerine zarar vermeleri ve Rodos un önemli bir konumda bulunmasından dolayı bu adayı fethetmiştir.

b-Cezayir’in Osmanlı Yönetimine Girmesi (1533)

    Kanuni, Cezayir Beyi olan Hızır Reis’i İstanbul’a çağırarak ona Kaptan-ı Deryalık teklif etti. Kendisine de Hayrettin adını verdi. Böylece Cezayir Osmanlıya katılmış ve Beylerbeyiliği’ne de Hayrettin Paşa getirildi.

c- Preveze Deniz Savaşı (1538)

   Nedenleri:

* Osmanlıların  Ege Denizi’ni egemenlik

   altına almaları

* Osmanlıların Korfu adasını kuşatması

   Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanması ile Barboros arasında yapılan Preveze Deniz Savaşında, Haçlılar ağır bir yenilgiye uğradı. Bu savaş sonucunda Akdeniz bir Türk gölü haline geldi.

d- Trablusgarp’ın Fethi (1551)

    Turgut Reis tarafından alınmıştır. Turgut Reis Trablusgarp Beylerbeyiliği’ne getirildi.

e- Cerbe Deniz Savaşı (1559)

    Turgut Reis’in Cerbe Adasını kuşatması üzerine, Haçlılar Turgut Reis ile Cerbe savaşını yaptılar. Bu savaşta Haçlılar bir kez daha yenilmişlerdir. Bu galibiyet ile Batı Akdeniz deki Türk üstünlüğü tartışılmaz hale geldi.

f- Hint Deniz Seferleri (1538-1553)

Nedenleri:

* Portekizlilerin,  Müslüman  tüccarların

   ticaretini engellemesi

* Portekizlerin     Basra     Körfezi     ve

   Kızıldeniz de hakim olma çabaları

* Hindistan’daki   Gücerat hükümdarının

   Kanuni’den yardım istemesi

* Kanuni’nin        Baharat         Yolu’nun

  güvenliğini sağlamak istemesi

   Kanuni’nin isteği ile Hindistan’a dört sefer yapıldı. Seferler genellikle Osmanlının başarısızlığı ile sonuçlandı. Bu seferleri Hadım Süleyman Paşa, Piri Reis, Murat Reis ve Seydi Ali Reis yaptılar.

Başarısızlığın Nedenleri:

1-Seferlere gereken önemin verilmemesi

2-Osmanlı gemilerinin okyanuslara dayanıklı olmaması

3-Hindistan’daki Müslüman devletlerin Osmanlılara gereken yardımı yapmamaları

Sonuçları:

●Yemen, Sudan sahilleri ve Habeşistan’ın bir kısmı Osmanlıya katıldı.

●Arap Yarımadası tamamen Osmanlı denetimine girdi.

●Kızıldeniz ve Basra Körfezi Osmanlı denetimine girdi.

●Portekiz’in Hindistan faaliyetleri engellenemedi.

SOKULLU MEHMET PAŞA DÖNEMİ (1566-1579)

Devşirme olan Sokullu Mehmet Paşa, Kanuni’nin son zamanlarında sadrazam olmuştur. Kanuni’den sonra tahta geçen II. Selim ve III. Murat zamanlarında devlet işlerini yürüten asıl kişi Sokullu Mehmet Paşa olduğundan bu döneme Sokullu Mehmet Paşa Dönemi denir.

1- Sakız Adasının Alınması (1568):

    Cenevizlerin elinde bulunan ada Sokullu döneminde, Kaptan-ı Derya Piyale Paşa tarafından alınmıştır. Böylece Ege Denizindeki Türk hakimiyeti pekişmiştir.

2- Kıbrıs Adası’nın Fethi (1571)

    Kıbrıs Adası Venediklilerin elinde bulunuyordu. Venedikliler Mısır’ın fethinden sonra bu ada için Osmanlıya vergi ödemeye başladılar.

Nedenleri:

☺ Kıbrıs’ın jeopolitik  olarak  önemli   bir   konumda

     bulunması

☺ Kıbrıs’taki  korsanların Osmanlı   ticaret  gemilerine

     zarar vermesi

☺Venediklerin Kıbrıs için ödedikleri vergiyi kesmeleri

   II. Selim adanın fethini istemesine rağmen Sokullu, buna karşı çıktı. Adanın alınması halinde Osmanlılara karşı büyük bir haçlı seferinin düzenleneceğini ileri sürmüştür. Vezir Lala Mustafa Paşa komutasındaki donanma Kıbrıs Adasını fethetmiştir (1571).

Sonuçları:

- Doğu  Akdeniz  tamamen  Osmanlı  egemenliği altına 

   girdi.  Böylece Mısır yolunun güvenliği sağlandı.

- Türk aileleri Kıbrıs’a yerleştirildi.

- İnebahtı Deniz Savaşına neden olmuştur.

3- İnebahtı Deniz Savaşı (1571):

Nedenleri:

♦  Avrupalıların Kıbrıs Adasını geri almak istemeleri

♦  Papa’nın kışkırtmaları

    Oluşturulan haçlı donanması, Osmanlı donanmasını İnebahtı körfezinde yaktı. Yalnızca Uluç Ali Reis bir kısım gemileri alarak İstanbul’a dönebildi.

Sonuçları:

●  Uluç    Ali    Reis’in    adı,   Kılıç   Ali   Reis   olarak

    değiştirilmiş ve Kaptan-ı Deryalığa getirilmiştir.

●  Osmanlı   Devletinin     aldığı     ilk     büyük    deniz

     yenilgisidir.

● Bu yenilgi,Türklerin yenilmezliği inancını yıkmıştır.

● Osmanlı Devleti kısa sürede daha güçlü bir donanma

    hazırlayarak denizlere tekrar açıldı.

4- Tunus’un Fethi (1574):

   Yeni oluşturulan donanma ilk iş olarak İspanyolların elindeki Tunus seferine çıktı. Tunus kolayca alınarak Beylerbeyilik haline getirilmiştir.

Not: Tunus’un fethi hem İspanyol-Osmanlı savaşlarını, hem de İspanyolların Kuzey Afrika da ki işgal politikalarını sona erdirmiştir.

5- Fas Sultanlığının Osmanlı Himayesine  Alınması

    Fas’ta taç kavgaları başlamıştı. Bir kısım Faslılar Portekiz kralından, bir kısmı da Osmanlı Padişahından yardım istediler. Sokullu, Cezayir Beylerbeyi Ramazan Paşa’yı Fas üzerine gönderdi. Portekizliler ile yapılan Vadi-üs Sebil Savaşı’yla Portekizlilere çok ağır bir darbe vurularak Fas Osmanlı himayesine alındı. (1577)

6- Sokullu’nun Kanal Projeleri

a- Don -Volga Kanal Projesi’nin Amaçları:

- Orta Asya Türkleri ile ilişki kurmak

- Rusya’nın güneye inmesini ve büyümesini önlemek

- Donanmayı  Hazar  denizine geçirerek İran’ı doğudan sıkıştırmak

- İpek yolunun canlanmasını sağlamak

  Don ve Volga nehirlerinin birbirlerine yaklaştığı yerde 10 km lik kanal açılması için çalışmalar başladı (1569). Ancak Rusya’nın saldırıları, Kırım hanının projeye destek vermemesi yüzünden proje yarım kalmıştır. 

b- Süveyş Kanalı Projesinin Amaçları

● Akdeniz ticaretini canlandırmak

● Portekiz’in     Hint    Okyanusundaki     faaliyetlerini önlemek

● Güney  Asya’daki  Müslümanlar üzerinde  Avrupalı devletlerin baskısını kaldırmak

   İlk kez Yavuz döneminde, gündeme gelen Akdeniz ile Kızıl Deniz’in birleştirilmesi projesi yeniden düşünülmüş ama gerçekleştirilememiştir.

7-Sokullu’nun Ölümü (1579)

    Sokullu, III. Murat döneminde eski itibarını kaybetti ve öldürüldü.

Not: Sokullu’nun ölümü ile Osmanlı Devletin de Yükselme Dönemi sona ermiş ve Duraklama Dönemi başlamıştır.