KUVA-İ MİLLİYE HAREKETİ VE BATI CEPHESİ’NİN KURULMASI

KUVA-İ MİLLİYE HAREKETİ VE BATI CEPHESİ’NİN KURULMASI

 İtilaf Devletleri’nin Mondros Ateşkes Antlaşması (7. madde) doğrultusunda Anadolu’da başlattıkları işgallere karşı Türk halkının kurduğu silahlı direniş örgütlerine “Kuva-i Milliye”denir.

 Kurulma nedenleri;

F Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkması,

F Mondros Ateşkes Antlaşması’yla Osmanlı ordusunun büyük bir bölümünün terhis edilmesi,

F Osmanlı yönetiminin işgallere kayıtsız kalması ve işgalci güçlerle işbirliği yapması, halkın can ve mal güvenliğini koruyamaması,

F İtilaf Devletleri’nin Mondros’un hükümlerini tek taraflı olarak uygulamaları veAnadolu’yu yer yer işgal etmeleridir.

 Düşmana karşı ilk direnme hareketi; Kara Hasan Paşa önderliğinde Güney Cephesi’nde Dört Yol adı verilen yerde Fransızlara karşı verilmiştir (19 Aralık 1918).

NOT: Güney Cephesi’ndeki Kuva-i Milliye birliklerinin çalışmaları sonucu Urfa, Antep veMaraş düşman işgalinden kurtarılmıştır.

 İkinci direnme hareketi İzmir’in işgalinden sonra Batı Anadolu’da Yunanlılara karşıolmuştur (15 Mayıs 1919).

NOT: İlk Kuva-i Milliye teşkilatı, İzmir’in işgalinden sonra Batı Anadolu’da Yunanistan’a karşı olmuştur.

 Yunan işgali karşısında örgütlenmeye karar veren Ege Halkı Balıkesir (26 – 30 Temmuz 1919) ve Alaşehir (16 – 25 Ağustos 1919) kongrelerini düzenlemiştir.

 Bölgedeki bütün direniş güçlerinin ortak bir cephe oluşturmasına ve Batı Anadolu’dakiKuva-i Milliye birliklerinin insan ve malzeme yönünden desteklenmelerine karar verilen bu kongrelerin ardından Soma, Akhisar, Nazilli, Salihli kasabalarının batısından geçen ve Ayvalık kıyılarını da içine alan bir hat üzerinde Batı Cephesi kurulmuştur. Bu cephenin merkezi Balıkesir olmuştur.

NOT: Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Sivas Kongresi’nde Batı Anadolu’daki Kuva-i Milliye birliklerinin genel komutanlığına tayin edilmiştir.

 Kuva-i Milliye’nin Olumlu Yönleri

F Düzenli ordu kuruluncaya kadar düşmanı yıpratarak ilerleyişlerini yavaşlatmışlar veTBMM’ye ve düzenli ordunun kurulup teşkilatlanmasına zaman kazandırmışlardır.

F Azınlıkların zararlı faaliyetlerine karşı Türk köy ve kasabalarını korumuşlardır.

F TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmaların bastırılmasında etkili olmuşlardır.

F Ulusal bilincin doğmasına ve yaygınlaşmasına yardımcı olmuşlardır.

F Düzenli ordunun çekirdeğini oluşturmuşlardır.

 Kuva-i Milliye’nin Olumsuz Yönleri

F Askeri disiplinden yoksun olmaları

F Bazı Kuva-i Milliye şeflerinin, TBMM’nin otoritesine girmeyi kabul etmeyerek ayaklanmaları (Demirci Mehmet Efe, Çerkez Ethem gibi)

F Bölgesel hareket etmeleri, işbirliği ve uyum içinde çalışmamaları

F İhtiyaçlarını karşılayabilmek için, zaman zaman halktan zorla para ve yardım toplamaları

F Suçlu gördükleri kişileri kendi kurallarına göre cezalandırmalarıdır.

 Yukarıda sayılan nedenler dâhil Kuva-i Milliye birliklerinin düşman işgalini engelleyememesi, düzenli bir orduya ihtiyaç duyulmasından dolayı 8 Kasım 1920’de bütün askeri birlikler düzenli ordu haline getirilmiş ve Genelkurmay Başkanlığı’na bağlanmıştır.

NOT: Düzenli ordunun kurulmasında 24 Ekim 1920’de Gediz Muharebeleri’nde Yunanlılara karşı Kuva-i Milliye’nin başarısız olması ve bunun sonucunda Bursa ile Uşak’ın elimizden çıkması da etkili olmuştur ((TBMM’de ilk defa tartışmalar oldu.).