TEŞKİLAT-I ESASİYE
(20 OCAK 1921)
Ø I. İnönü Zaferi’nden sonra hazırlanarak yürürlüğe konmuştur. 23 temel madde ve bir geçici maddeden oluşan özet bir anayasadır.
Ø Savaşın zor şartları altında hazırlanmış olmasından dolayı olağanüstü özellikler taşıyan bir anayasadır.
Ø Başlıca maddeleri şu şekilde sıralanabilir;
F Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir.
F Yasama, yürütme, yargı yetkileri TBMM'ye aittir.
F Meclis başkanı aynı zamanda hükümetin de başkanıdır (Meclis Hükümeti Sistemi).
F Din ve şeriat işleri TBMM aracılığıyla gerçekleştirilir.
F Seçimler 2 yılda bir yapılır.
F Seçimler çift derecelidir, çoğunluk sistemi benimsenmiştir.
F Seçmen yaşı 18’dir.
NOT-1: Tek dereceli veya çok dereceli seçim; Tek dereceli seçimde, seçmen doğrudan doğruya yöneticilik için aday olanlara oyunu kullanır. Çok dereceli seçimde ise, seçmen, yöneticileri tayin veya seçecek olan temsilci seçmeni seçer. Tek dereceli seçim demokrasiyeen uygun seçimdir.
NOT-2: Çoğunluk Sistemi; Çok partili sistemde bir seçim bölgesinde en çok oyu alan parti listesinin seçimi kazanmasını sağlayan seçim sistemidir.
NOT-3: 1921 Anayasası’nda bütün güçlerin kaynağı millettir (TBMM’dir.). Güçler birliğiilkesi esas alınmıştır. Tek meclis ve meclisin üstünlüğü ilkeleri kabul edilmiştir. Laik bir anayasa özelliği taşımaz.
NOT-4: Cumhuriyetin ilanından sonra 1921 Anayasası yetersiz kalmış, bu nedenle 1924 Anayasası’nın hazırlanması zorunlu hale gelmiştir.
NOT-5: 1921 Anayasası, ilk ve tek yumuşak (kolay değiştirilebilir) anayasamızdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder